ติดยาดม อันตรายไหม? ดมยาดมบ่อย ๆ จะส่งผลเสียต่อสุขภาพหรือเปล่า

ติดยาดม คืออะไร? ทำไมหลายคนเลิกไม่ได้

ก่อนจะเข้าใจคำว่า ติดยาดม เรามาทำความรู้จักกับ “ยาดม” กันก่อน ยาดมเป็นผลิตภัณฑ์ที่คนไทยคุ้นเคยกันมานาน ใช้สำหรับสูดดม เพื่อบรรเทาอาการเวียนหัว วิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาการคัดจมูก หรือช่วยให้รู้สึกสดชื่นขึ้นทันที ส่วนผสมหลักที่มักพบในยาดม ได้แก่

• ดอกจันทน์ (Star Anise) : ช่วยให้นอนหลับผ่อนคลาย กลิ่นหอมจากดอกจันทน์มีคุณสมบัติคล้ายสมุนไพรช่วยคลายความเครียด และทำให้หลับง่ายขึ้น
• การบูร (Camphor) : ช่วยบรรเทาอาการคัดจมูกและเพิ่มความรู้สึกหายใจสะดวก
• พิมเสน (Borneol) : ช่วยให้เลือดลมไหลเวียนดี ลดอาการปวดศีรษะ

เมื่อสูดดมเข้าสู่ร่างกายสารเหล่านี้จะไปกระตุ้นเส้นประสาทรับกลิ่นและความเย็น ทำให้เกิดความรู้สึก หายใจโล่ง สดชื่น กระปรี้กระเปร่า ภายในไม่กี่วินาที

แต่เหตุผลที่หลายคนรู้สึกว่า “ต้องพกยาดมติดตัวตลอดเวลา” หรือเหมือน เลิกดมยาดมไม่ได้ มาจากปัจจัยหลายอย่าง เช่น

• ผลทางกายภาพ : การสูดดมทำให้รู้สึกโล่งทันที จนร่างกายเคยชินกับการบรรเทาอาการแบบรวดเร็ว
• ผลทางจิตใจ : เมื่อรู้สึกเวียนหัวหรือเครียด หากไม่มียาดมก็อาจเกิดความกังวลว่าตัวเองจะไม่สบาย ทำให้เกิดการ “พึ่งพิง” ทางจิตใจ
• ความเคยชินในชีวิตประจำวัน : การหยิบยาดมมาใช้ซ้ำ ๆ จนกลายเป็นกิจวัตรประจำวัน คล้ายพฤติกรรมการติดกาแฟหรือของใช้บางอย่าง

ดังนั้น แม้การดมยาดมไม่จัดว่าเป็นสารเสพติด แต่การใช้มากเกินไปก็ทำให้ดูเหมือนเกิดภาวะ ติดยาดม ขึ้นมาได้

ดมยาดมบ่อย ๆ ดีไหม?

หลายคนอาจเข้าใจว่า ดมยาดมบ่อย ๆ จะช่วยให้ร่างกายสดชื่นขึ้นหรือป้องกันอาการเวียนหัวได้ตลอดเวลา แต่ความจริงแล้ว การใช้ยาดมถี่เกินไปไม่ได้ช่วยเพิ่มประโยชน์ กลับกันยังอาจเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพโดยไม่รู้ตัว ดังนั้นควรใช้ยาดมอย่างเหมาะสม เช่น

• เวลามีอาการเวียนหัว
• รู้สึกวิงเวียนจากอากาศอับ
• มีอาการคลื่นไส้จากการเดินทาง

การใช้ยาดมเพียงชั่วคราวในสถานการณ์เหล่านี้ถือว่าเหมาะสมและช่วยบรรเทาอาการได้ แต่ไม่ควรใช้เป็นประจำโดยไม่มีเหตุจำเป็น

ติดยาดม อันตรายไหม?

หลายคนอาจสงสัยว่า “ติดยาดม” จะเข้าข่ายอันตรายหรือเปล่า บางครั้งเราเห็นคนรอบตัวหยิบยาดมขึ้นมาใช้แทบจะตลอดเวลา ไม่ว่าจะตอนเวียนหัว วิงเวียน คลายเครียด หรือแม้กระทั่งเวลาที่ต้องการความสดชื่นก็มักพกยาดมไว้ไม่ห่างตัว จนทำให้เกิดคำถามว่า การใช้ยาดมบ่อย ๆ แบบนี้อาจทำให้เกิดโทษได้หรือไม่

ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจก่อนว่า ยาดมไม่ใช่ยาเสพติด และการใช้ยาดมไม่ได้อันตรายหากใช้ในปริมาณที่เหมาะสมและถูกวิธี เพราะส่วนผสมหลัก เช่น เมนทอล การบูร น้ำมันยูคาลิปตัส หรือสารให้กลิ่นหอมระเหย ล้วนมีคุณสมบัติช่วยให้รู้สึกสดชื่น หายใจโล่งขึ้น และลดความรู้สึกเวียนศีรษะได้ในระดับหนึ่ง แต่ปัญหาจะเริ่มเกิดขึ้น หากคุณมีการใช้ยาดมมากเกินไป หรือเกินกว่าความจำเป็น

ข้อควรระวังของการดมยาดมมากเกินไป

แม้ว่า การดมยาดม จะช่วยบรรเทาอาการเวียนหัว คลายความอึดอัด หรือทำให้รู้สึกสดชื่นได้ในระยะสั้น แต่หากใช้มากเกินความจำเป็น ก็อาจก่อให้เกิดผลเสียต่อร่างกายและจิตใจได้โดยไม่รู้ตัว ซึ่งสามารถแบ่งออกได้ดังนี้

ผลต่อระบบทางเดินหายใจ

• การระคายเคืองโพรงจมูกและเยื่อบุจมูกแห้ง : การสูดดมเมนทอล การบูร หรือสารหอมระเหยในปริมาณมากและบ่อยครั้ง อาจทำให้เยื่อบุจมูกแห้งและระคายเคือง เกิดอาการแสบจมูก หรือมีน้ำมูกไหลผิดปกติได้
• เสี่ยงต่อภูมิแพ้และการติดเชื้อ : เมื่อเยื่อบุจมูกอ่อนแอ จะทำให้การกรองฝุ่น เชื้อโรค หรือสารก่อภูมิแพ้ทำงานได้ไม่เต็มที่ ส่งผลให้เกิดอาการภูมิแพ้ หรือมีโอกาสติดเชื้อทางเดินหายใจได้ง่ายขึ้น

ผลต่อระบบประสาท

• อาการปวดหัวหรือวิงเวียน : แม้ยาดมจะช่วยบรรเทาอาการเวียนศีรษะได้ แต่ถ้าใช้ถี่เกินไป สารหอมระเหยอาจไปกระตุ้นระบบประสาทมากเกินจนกลับกลายเป็นสาเหตุของอาการปวดหัวแทน
• นอนไม่หลับหรือพักผ่อนไม่เพียงพอ : การกระตุ้นระบบประสาทอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการดมยาดมบ่อย ๆ ในช่วงใกล้เวลานอน อาจทำให้ร่างกายไม่ผ่อนคลาย และส่งผลต่อคุณภาพการนอน

ผลต่อพฤติกรรมและสุขภาพจิต

• รู้สึกว่าต้องพกติดตัวตลอดเวลา : หลายคนอาจเผลอใช้ยาดมทุกครั้งที่รู้สึกไม่สบายใจหรือเครียด จนกลายเป็นนิสัยที่ไม่สามารถแยกจากกันได้
• ภาวะพึ่งพิงทางจิตใจ : แม้ร่างกายอาจไม่ได้เสพติด แต่จิตใจอาจรู้สึกว่า “ขาดไม่ได้” เมื่อไม่มี ยาดม อยู่ใกล้ตัว ซึ่งถือเป็นการพึ่งพิงในเชิงจิตใจ ที่อาจส่งผลต่อการจัดการความเครียดและสุขภาพจิตโดยรวม

ดมยาดมแก้วิงเวียน ใช้เมื่อไหร่ถึงเหมาะสม

หลายคนมักพกยาดมติดตัวไว้เสมอ โดยเฉพาะเวลาเดินทาง หรืออยู่ในที่อากาศร้อนอบอ้าว เพราะการ ดมยาดมแก้วิงเวียน สามารถช่วยบรรเทาอาการไม่สบายได้ในระดับหนึ่ง แต่สิ่งสำคัญที่ควรเข้าใจคือ ยาดมไม่ได้มีคุณสมบัติในการรักษาโรค เพียงแค่ช่วยบรรเทาอาการชั่วคราวเท่านั้น

วิธีใช้ยาดมอย่างปลอดภัย ลดความเสี่ยง “ติดยาดม”

แม้ว่ายาดมจะช่วยบรรเทาอาการเวียนหัวหรือวิงเวียนได้ดี แต่การใช้ไม่ถูกวิธีอาจทำให้เกิดผลเสียตามมา และอาจเสี่ยงต่อภาวะ ติดยาดม ได้ ดังนั้น การรู้จักใช้ยาดมอย่างถูกต้องและเหมาะสมจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้ได้ประโยชน์โดยไม่กระทบต่อสุขภาพ

1. ไม่ควรสูดดมแรง หรือใกล้เกินไป :การเอายาดมมาใกล้จมูกจนเกินไป หรือสูดแรง ๆ อาจทำให้เยื่อบุโพรงจมูกระคายเคืองและแห้งได้ ควรใช้ในระยะห่างเล็กน้อย แล้วสูดเบา ๆ ก็เพียงพอที่จะทำให้รู้สึกสดชื่น

2. จำกัดความถี่ ไม่ควรดมตลอดเวลา :การ ดมยาดมบ่อย ๆ ไม่ได้ช่วยให้ผลลัพธ์ดีขึ้น แต่กลับเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดการระคายเคือง และทำให้ร่างกาย “ชิน” จนรู้สึกว่าขาดไม่ได้ ควรใช้เมื่อมีความจำเป็นเท่านั้น

3. เลือกใช้เมื่อมีอาการจริง ๆ : ควรใช้ยาดมเฉพาะเวลามีอาการเวียนหัว วิงเวียน คลื่นไส้ หรือรู้สึกอึดอัด ไม่ควรใช้เป็นนิสัยติดมือ เพราะนั่นอาจเป็นสัญญาณของการ พึ่งพิงทางจิตใจ ที่คล้ายกับการติดยาดมโดยไม่รู้ตัว

4. หากเวียนหัวบ่อย ควรหาสาเหตุที่แท้จริง : หากอาการเวียนหัวหรือหน้ามืดเกิดขึ้นบ่อยครั้ง แม้จะใช้ยาดมแล้วก็ตาม ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริง เช่น ความผิดปกติของความดันโลหิต น้ำตาลในเลือด หรือโรคทางหูชั้นใน เพราะการพึ่งแต่ยาดมอาจทำให้คุณละเลยปัญหาสุขภาพสำคัญที่ควรได้รับการรักษา

ยาดมช่วยบรรเทาอาการ

สารสำคัญในยาดม เช่น ดอกจันทน์ ลูกจันทน์ การบูร และพิมเสน ทำให้รู้สึกหายใจโล่งและสดชื่นทันทีหลังดม จึงเหมาะสำหรับใช้ในกรณีที่มีอาการ ได้แก่

• เวียนหัวจากอากาศร้อนหรือขาดอากาศถ่ายเท
• วิงเวียนคล้ายจะเป็นลม
• คลื่นไส้ เมารถ หรือเมาเรือ

หากคุณสนใจ ยาดมสมุนไพร ตราแม่กุหลาบห้าม้า เรามีสินค้าพร้อมจำหน่าย และยินดีให้คำแนะนำเพิ่มเติม

สรุป ดมยาดมอย่างไรให้ปลอดภัย ไม่เสี่ยง “ติดยาดม”

การดมยาดม เป็นพฤติกรรมที่คนไทยคุ้นเคย ใช้บรรเทาอาการเวียนหัว วิงเวียน คลื่นไส้ หรือช่วยให้รู้สึกสดชื่นทันที แต่สิ่งสำคัญคือการเข้าใจว่าการใช้ ยาดมมากเกินไปอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพและพฤติกรรมทางจิตใจ

ดังนั้นแม้การดมยาดมไม่ใช่เรื่องผิด หรือเป็นอันตรายต่อร่างกาย หากใช้ อย่างพอดีและถูกวิธี แต่หากมีอาการเวียนหัวหรือผิดปกติซ้ำ ๆ ควร พบแพทย์ เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริง แทนการพึ่งพายาดมเป็นประจำ

หากต้องการข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพและการใช้ยาดมอย่างปลอดภัย Hamar รวบรวมความรู้และผลิตภัณฑ์ เพื่อสุขภาพที่คุณไว้วางใจ

สนใจสั่งซื้อสินค้า ยาดมสมุนไพร ยาหอมเทพจิตร สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่

• Line: @hamar
• Facebook: ห้าม้าโอสถ Hamar Osoth
• Tel. 02-1081685-7