เชื่อว่าหลายคนคงคุ้นเคยกับ น้ำมันเขียวเสลดพังพอน หรือ น้ำมันเขียวสำหรับใช้นวดคลายเส้น บรรเทาปวด และเป็นที่นิยมมากในกลุ่มคนสูงวัย รวมถึงคนที่ชื่นชอบการดูแลสุขภาพด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย แต่หลายคนอาจยังไม่รู้ว่าน้ำมันเขียวเสลดพังพอนนั้นมีประโยชน์ที่หลากหลายกว่านั้น!
แน่นอนว่าในตำรับยาน้ำมันเขียวที่ขึ้นชื่อมาแต่โบราณนั้น ย่อมอุดมไปด้วยสมุนไพรหลากหลายที่ช่วยส่งเสริมฤทธิ์ทางยาให้ดียิ่งขึ้น วันนี้ ห้าม้าโอสถ จึงยก 5 ประโยชน์ที่โดดเด่นของตำรับยา
น้ำมันเขียวเสลดพังพอนมาเล่าให้ฟัง แต่หากใครยังไม่รู้จักว่ายาน้ำมันเขียวที่พูดถึงกันคืออะไร มาเริ่มทำความรู้จักไปพร้อมกันเลย
ยาน้ำมันเขียว มาจากไหน?
ในทางการแพทย์แผนไทยยาน้ำมันเขียวถูกจัดอยู่ในประเภทของยาภายนอก ใช้สำหรับทา ถู นวด หรือสูดดม โดยมีประโยชน์หลักที่ขึ้นชื่อในเรื่องของการบรรเทาอาการปวด บวม ช่วยให้เลือดลมไหลเวียนดี ลดอาการอักเสบ และยังช่วยบรรเทาอาการคันจากแมลงสัตว์กัดต่อยได้ นอกจากนี้ น้ำมันเขียวยังมีกลิ่นหอมสดชื่น ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย แก้วิงเวียน และหายใจโล่งขึ้นอีกด้วย
โดยน้ำมันเขียวนั้นได้จากน้ำมันเสม็ด (Cajuput Oil) ซึ่งเป็นนํ้ามันหอมระเหยที่กลั่นจากส่วนของใบเสม็ดขาว ส่วนใหญ่จะมีสีเขียวอ่อนหรือเขียวอมเหลืองจึงเปนที่มาของชื่อ “นํ้ามันเขียว” โดยในน้ำมันเขียวหรือน้ำมันเสม็ดมีสารประกอบที่สำคัญ คือ 1,8-Cineole (Eucalyptol) มีฤทธิ์ต้านจุลชีพ ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย ไวรัส และเชื้อรา นอกจากนี้กลิ่นหอมของสารชนิดนี้ยังช่วยต้านการอักเสบของระบบทางเดินหายใจ จึงช่วยให้หายใจโล่ง บรรเทาอาการคัดจมูก และลดความตึงเครียดได้ น้ำมันเขียวจึงถูกนำมาใช้ทำยาทาถูนวด ยาน้ำมัน ยาหม่อง หรือผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพอื่นๆ สำหรับใช้ภายนอก โดยมักผสมกับสมุนไพรและตัวยาอื่นเพื่อเสริมประสิทธิภาพ เช่น น้ำมันเสลดพังพอนตัวเมีย น้ำมันยูคาลิปตัส การบูร พิมเสน หรือน้ำมันระกำ เป็นต้น
ทำไมต้องใช้ เสลดพังพอน ในตำรับยาน้ำมันเขียว?
ยาน้ำมันเขียว เป็นตำรับยาที่มีการสืบทอดมาอย่างยาวนาน โดยสูตรที่มีการผสมน้ำมันเสลดพังพอนตัวเมียเข้าไปจะมีจุดเด่นในการบรรเทาอาการปวด บวม คัน จากพิษแมลงกัดต่อย เนื่องจากเสลดพังพอนตัวเมีย หรือ พญายอ เป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยาสูง ในส่วนของใบและทั้งต้นของเสลดพังพอนตัวเมียมีฤทธิ์ช่วยบรรเทาอาการอักเสบ แก้ปวด และช่วยสมานแผลได้ดี จึงนิยมนำมาใช้เป็นส่วนผสมหลักในตำรับยาน้ำมันเขียว
นอกจากนี้ในตำรับยายังมีการเพิ่มประสิทธิภาพและขยายประโยชน์ให้ครอบคลุมมากขึ้น จึงมีการนำสมุนไพรและตัวยาชนิดอื่นๆ มาผสมเข้าไปในตำรับยาด้วยด้วย ซึ่งแต่ละชนิดต่างมีคุณสมบัติเฉพาะตัวที่ช่วยเสริมฤทธิ์ของเสลดพังพอนให้ดียิ่งขึ้น เช่น
- น้ำมันยูคาลิปตัส (Eucalyptus oil) น้ำมันหอมระเหยจากยูคาลิปตัสมีสารประกอบที่สำคัญอย่าง Eucalyptol และ Citronellal ซึ่งเป็นสารที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ ต้านเชื้อแบคทีเรีย และช่วยไล่แมลงได้เช่นเดียวกับน้ำมันเขียว
- การบูร (Camphor) เป็นส่วนประกอบหนึ่งของน้ำมันนวดที่มีกลิ่นหอม มีฤทธิ์กระตุ้นประสาท ทำให้รู้สึกสดชื่น บรรเทาอาการปวดและลดการอักเสบ โดยมีคุณสมบัติเป็นสาร
- แก้ระคายที่มีฤทธิ์เย็น ช่วยลดอาการปวดได้เช่นเดียวกับเกล็ดสะระแหน่ รวมถึงใช้เป็นสารแต่งกลิ่นในน้ำมันนวดสมุนไพรได้หลายประเภท
- เกล็ดสะระแหน่ หรือ เมนทอล (Menthol) มักถูกใช้เป็นส่วนประกอบในยาน้ำมันนวดทั้งสูตรเย็นและสูตรร้อน เพื่อให้ความรู้สึกเย็นสดชื่น บรรเทาอาการปวด และตึงกล้ามเนื้อ
การเติมส่วนผสมเหล่านี้ในตำรับยาน้ำมันเขียวเสลดพังพอนจะช่วยส่งเสริมประโยชน์ของตำรับยาให้มีคุณภาพมากยิ่งขึ้น จากการที่สมุนไพรแต่ละชนิดจะมีสรรพคุณที่แตกต่างกันไป เมื่อนำมาผสมกันจะเกิดปฏิกิริยาทางยาที่ซับซ้อนและครอบคลุมการใช้งานได้มากขึ้นกว่าเดิม เช่น การผสมการบูรเข้าไปจะช่วยให้กลิ่นหอมสดชื่นขึ้น และมีฤทธิ์ในการขับไล่แมลง นอกจากนี้ยังช่วยลดอาการข้างเคียงที่อาจเกิดจากการใช้สมุนไพรเพียงชนิดเดียวได้และยังปรับปรุงกลิ่นของน้ำมันเขียวให้ดียิ่งขึ้น จึงทำให้น้ำมันเขียวแต่ละตำรับมีความเป็นเอกลักษณ์ที่แตกต่างกันออกไปนั่นเอง
5 ประโยชน์ที่โดดเด่นของ น้ำมันเขียวเสลดพังพอน
จากการที่ตำรับยาน้ำมันเขียวเสลดพังพอนนั้นมีส่วนประกอบจากสมุนไพรหลายชนิดและตัวยาเฉพาะสูตรที่ช่วยเพิ่มความจำเพาะเจาะจงในด้านการใช้งาน แต่ยังมีประโยชน์อีกหลายประการที่หลายคนอาจคาดไม่ถึง นั่นก็คือ
1. ช่วยแก้พิษแมลงกัดต่อย
น้ำมันเขียวเสลดพังพอน มีประโยชน์เป็นอันดับต้นๆ ในการช่วยบรรเทาอาการคัน บวม อาการปวดจากแมลงสัตว์กัดต่อย เช่น มด ยุง แมงป่อง ตะขาบ ผึ้ง ฯลฯ เนื่องจากเสลดพังพอนตัวเมียที่ใช้เป็นส่วนผสมของน้ำมันเขียวนั้นเป็นสมุนไพรสารพัดประโยชน์ที่สามารถใช้บรรเทาอาการอักเสบ ต้านพิษแมลงสัตว์กัดต่อย และบรรเทาอาการอักเสบของผิวหนังได้เป็นอย่างดี โดยมีสารฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) และ ไตรเทอร์พีนอยด์ (Triterpenoid) ช่วยยับยั้งการผลิตสารก่อการอักเสบ รวมถึงลดการหลั่งฮิสตามีนที่ทำให้เกิดอาการบวมและคันได้ จึงช่วยป้องกันผิวหนังและเนื้อเยื่อจากการถูกทำลายจากพิษแมลง นอกจากนี้ น้ำมันเขียวที่ได้จากใบเสม็ดขาวและกลิ่นหอมของสมุนไพรยังมีฤทธิ์ช่วยขับไล่แมลงได้เป็นอย่างดี ยาน้ำมันเขียวเสลดพังพอนจึงเหมาะสำหรับพกไปใช้เมื่อต้องเข้าสวน เข้าป่า ระหว่างเดินทาง หรือเมื่อต้องอยู่กลางแจ้งที่อาจมีแมลงเยอะ
2. ช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
ประโยชน์ที่โดดเด่นน้ำมันเขียวเสลดพังพอน แน่นอนว่าหลายคนย่อมรู้จักกันในชื่อของยาน้ำมันนวดคลายเส้น คลายอาการปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อ และข้อต่อ ด้วยส่วนผสมจากสมุนไพรที่อยู่ในตำรับไม่ว่าจะเป็น น้ำมันเขียวและเสลดพังพอนตัวเมียที่ช่วยบรรเทาอาการปวดบวม รวมถึงเกล็ดสะระแหน่ที่เป็นสารฤทธิ์เย็นที่จะไปขยายหลอดเลือดบริเวณผิวหนังและช่วยระงับอาการปวดได้ ทำให้รู้สึกเย็นสดชื่นและออกฤทธิ์เป็นยาชาอ่อนๆ จึงช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย อาการปวดเกร็ง ตะคริว และเหน็บชาได้อีกด้วย เหมาะสำหรับใช้เมื่อมีอาการปวดฉับพลันหรือมีอาการไม่เกิน 48 ชั่วโมง
3. ช่วยบรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ
น้ำมันเขียวเสลดพังพอน ไม่เพียงแต่จะมีประโยชน์ในด้านการบรรเทาอาการปวดและแก้พิษแมลงกัดต่อยเท่านั้น แต่กลิ่นหอมสมุนไพรและส่วนผสมอย่าง น้ำมันเขียว การบูร เกล็ดสะระแหน่ ยังมีกลิ่นเย็นสดชื่น ช่วยบรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืดจะเป็นลม อาการคลื่นไส้ รวมถึงบรรเทาอาการปวดศีรษะจากความเครียดได้ โดยสามารถใช้สูดดม หรือทาถูนวดบริเวณขมับเพื่อบรรเทาอาการได้ตามต้องการ
4. ช่วยบรรเทาอาการคัดจมูกจากหวัด
กลิ่นหอมของน้ำมันเขียวที่ได้จากน้ำมันหอมระเหยของใบเสม็ดขาว มีประโยชน์ในการช่วยบรรเทาอาการคัดจมูก หายใจติดขัดจากไข้หวัด บรรเทาอาการอักเสบในระบบทางเดินหายใจ รวมถึงกลิ่นหอมเย็นจากน้ำมันยูคาลิปตัส การบูรและเกล็ดสะระแหน่ในตำรับที่ให้กลิ่นหอมระเหยที่เย็นสดชื่น นอกจากจะช่วยให้หายใจโล่งขึ้นแล้วยังช่วยให้สดชื่นและผ่อนคลายได้เวลาเดียวกัน
5. ใช้ทาแผลภายนอกเล็กๆ ได้
อีกหนึ่งประโยชน์ของน้ำมันเขียวเสลดพังพอนที่หลายคนอาจคาดไม่ถึง คือ การสมานแผล โดยคุณสมบัติของน้ำมันเสลดพังพอนตัวเมียและน้ำมันยูคาลิปตัสที่อยู่ในตำรับนั้นมีสารไตรเทอร์พีนอยด์ (Triterpenoids) ที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบและช่วยสมานแผลได้ รวมถึงมีกรดฟีโนลิก (Phenolic Acids) ที่ช่วยลดการอักเสบของเนื้อเยื่อ และป้องกันเชื้อแบคทีเรียที่ไม่ให้ติดมากับบาดแผล น้ำมันเขียวเสลดพังพอนจึงสามารถใช้ทาแผลเล็กๆ เช่น รอยถลอก แผลขีดข่วน รวมถึงรอยฟกช้ำและแผลจากแมลงกัดต่อยได้
จะเห็นได้ว่า น้ำมันเขียวเสลดพังพอนมีสามารถใช้ได้สารพัดประโยชน์ ไม่ว่าจะใช้ทาถูนวดเพื่อบรรเทาอาการปวด บวม คัน ฟกช้ำ ตลอดจนเคล็ดขัดยอกและทาแผลภายนอก ยังสามารถใช้สูดดมเพื่อบรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืด คลื่นไส้ และเมื่อมีอาการหวัดคัดจมูกได้อีกด้วย น้ำมันเขียวเสลดพังพอนจึงเหมาะสำหรับการใช้ในชีวิตประจำวันโดยเฉพาะเมื่อต้องเดินทาง หรือเมื่ออยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีแมลงเยอะ แม้กระทั่งในระหว่างวันที่ต้องการความสดชื่นและความผ่อนคลาย เรียกได้ว่าเป็นอีกหนึ่งตัวช่วยที่พกใส่กระเป๋าแล้วอุ่นใจได้ในทุกสถานการณ์